Relatietherapeut

Voor wie

De modulen en de jaaropleiding relatietherapie IBCT zijn toegankelijk voor iedereen die een hbo- of wo-opleiding in de psychosociale sector heeft gevolgd en (enige) ervaring heeft met het begeleiden of coachen van individuen.

Heb je geen hbo of wo-diploma maar denk je wel dat deze opleiding iets voor jou is, dan denken we graag met je mee. We kijken dan samen of jij de juiste competenties bezit om toch in te stappen in de opleiding.

Studiekosten & data 

Studiekosten

De jaaropleiding relatietherapie IBCT bestaat uit vijf modulen.

Module 1. Basisopleiding IBCT relatietherapie

Deze module bestaat uit 4 lesdagen die worden ondersteund met online materialen en een boekenpakket en 3 intervisiebijeenkomsten. De studiekosten bedragen 1.495, exclusief de literatuur. Bij inschrijving krijg je bovendien een half jaar lang gratis toegang tot de app van de ACTGuide, een tool voor professionalisering en e-mental health.

Modulen 2 t/m 5: deze tweedaagse modulen kosten 695 per module. 

Eindmodule: je begeleidt 2 stellen onder supervisie en demonstreert je competenties in een eindgesprek. Deze eindmodule kost 750. 

Lesdata en –tijden

Woensdagen van 10.00 tot 17.00 uur

Module 1. Basisopleiding IBCT relatietherapie. 2025: 17/9, 1/10, 15/10, 29/10

Module 2. Seksualiteit in relatietherapie. 2025: 26/11, 10/12

Module 3: Overspel en ongezonde jaloezie in relatietherapie. 2026: 14/1, 28/1

Module 4: Psychopathologie in relaties. 2026: 4/3, 18/3

Module 5: Verdiepingscursus relatietherapie IBCT. 2026: 8/4, 22/4

Eindmodule: data in overleg.

Locatie

De Nederlandse Academie, Klaprozenweg 123, 1033 NN in Amsterdam Noord (NDSM)

Inhoud 

De jaaropleiding relatietherapie IBCT bestaat uit vijf modulen:

• Module 1. Basisopleiding IBCT relatietherapie (4 dagen)
• Module 2. Masterclass Seksualiteit in relatietherapie (2 dagen)
• Module 3. Masterclass Overspel en ongezonde jaloezie in relatietherapie (2 dagen)
• Module 4. Masterclass Psychopathologie in relaties (2 dagen)
• Module 5. Verdiepingscursus relatietherapie IBCT (2 dagen)

Je kunt deze modulen los volgen. Je kunt er één doen of meerdere. Doe je ze alle 5? Dan kun je vervolgens nog een eindmodule doen waarin je o.a. praktijkervaring opdoet. Je kunt dan het diploma ‘Senior IBCT Relatietherapeut’ ontvangen. Je bent dan ook toegerust voor complexe cases.

We lichten hieronder uit welke thema’s worden behandelend per module:

Module 1. Basisopleiding IBCT Relatietherapie

Thema’s:

• Emotionele acceptatie van verschillen
• Tolerantie ten aanzien van verschillen
• Uitwisseling van positief gedrag
• Communicatietraining
• Probleemoplossend vermogen
• Intake en casusconceptualisatie

Module 2. Seksualiteit in relatietherapie

Thema’s:

• Assessment van seksuele vraagstukken
• Psycho-educatie over seks
• Vier stappen model van begeleiding
• Meer seksueel plezier en vervulling voor beide

Module 3. Overspel en ongezonde jaloezie in relatietherapie

Thema’s:

• De drie-fasen begeleiding na overspel
• Omgaan met ziekelijke jaloezie
• Consensual non-monogamous relationships (CNM)

Module 4. Masterclass Psychopathologie in relaties

Thema’s:

• In kaart brengen van accommodatie
• Begrenzen en ombuigen van dysfunctionele patronen
• Stimuleren van een gezonde inter- en intrapersoonlijke emotieregulatie

Module 5. Verdiepingscursus IBCT relatietherapie

Thema’s:

• Deliberate practice
• Diversiteit in relatietherapie

Literatuur

Verplichte literatuur die je zelf dient aan te schaffen:

• Dijkstra, P., & Tamminga, A. (2025). IBCT relatietherapie: geïntegreerde gedragstherapie voor partners met relatieproblemen. Boom.
• Dijkstra, P., & Tamminga, A. (2025). Werkboek IBCT relatietherapie: 47 oefeningen voor een betere relatie.
• Dijkstra, P., & Melles, R. (2025). Praten over seks: een leidraad voor partners die hun seksleven willen verbeteren. Relatie Guide.
• Dijkstra, P., Tamminga, A. & Barelds, D.P.H. (2023). Overspel en jaloezie: Richtlijnen voor behandeling.

Wat is IBCT

IBCT staat voor Integrative Behavioral Couple Therapy (IBCT), een vorm van derde generatie cognitieve gedragstherapie voor stellen (zie Christensen, Doss, & Jacobson, 2020, 2021[1]; Dijkstra & Tamminga, 2020[2]).

IBCT is een derde generatie cognitieve gedragstherapie, en is een van de best onderzochte relatietherapieën ter wereld. Wetenschappelijk onderzoek (voor een overzicht zie Dijkstra, 2017)[3] wijst uit dat deze vorm van therapie in zeker 70% van de gevallen effectief is in het verbeteren van de relatie, dat wil zeggen in het verhogen van de relatietevredenheid en het verbeteren van de onderlinge communicatie. IBCT is een relatie nieuwe vorm van relatietherapie die in Nederland pas de laatste jaren in opkomst is. De methode sluit uitstekend aan bij de manier van werken zoals al wordt beoefend in de reguliere geestelijke gezondheidszorg in Nederland, namelijk de cognitieve gedragstherapie, en is daarmee voor (aanstaand) relatietherapeuten in Nederland zeer relevant.

IBCT versus EFT

Laten we beginnen met de overeenkomst tussen deze twee mooie vormen van relatietherapie. Beide vormen van therapie zijn gebaseerd op een gedegen wetenschappelijke theorie. Daarnaast is er naar beide vormen van relatietherapie veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. Daaruit blijkt dat dat zowel IBCT- als EFT-relatietherapie zorgen voor positieve veranderingen in de relatie: stellen gaan beter gaan communiceren en worden tevredener over hun relatie. Wie beide vormen van therapie kent zal ook zien dat er een aantal technieken zijn waarin EFT en IBCT op elkaar lijken.

Verschillen

Onderliggende uitgangspunten. EFT is gebaseerd op de gehechtheidstheorie die stelt dat elk mens behoefte heeft aan geborgenheid en verbondenheid met anderen. In die ontwikkeling naar geborgenheid en verbondenheid kan, door allerlei redenen, van alles misgaan waardoor mensen zich niet goed meer willen of durven hechten aan hun partner. EFT ziet hechtingsproblemen dan ook als het onderliggende probleem in relatietherapie waaraan moet worden gewerkt. IBCT is daarentegen gestoeld op de zelf-differentiatietheorie en de tweede en derde generatie cognitieve gedragstherapie (die weer gestoeld is op de leertheorie). IBCT ziet de bron van relatieproblemen in partners onvermogen om om te gaan met onderlinge verschillen. Verschillen kunnen daarbij te maken hebben verschillen in persoonlijkheid, opvoeding achtergrond behoeften, wensen, hechting, etc. In IBCT leren mensen deze verschillen en andere zaken aan hun partner die ze niet kunnen veranderen accepteren of tolereren. Of ze trekken daar conclusies uit als ze dat niet kunnen. Daarnaast leren ze beter communiceren. Overigens blijkt wel uit onderzoek dat IBCT ook iets verandert aan de manier van hechten van partners. Deze is, na therapie, duidelijk in positieve zin veranderd. Het is alleen geen expliciet doel van IBCT, behalve als de hulpvraag in die termen zou luiden.

Rol van de therapeut

In EFT vormt de therapeut een belangrijke hechtingsfiguur die partners helpt zich veiliger aan elkaar te hechten. De therapeutische relatie heeft daardoor kenmerken van een regressieve overdrachtsrelatie.

In IBCT is dat niet het geval. In IBCT is de therapeut rolmodel en coach, maar geen hechtingsfiguur. De therapeutische relatie kenmerk zich door gelijkwaardigheid.

Belang van thuis oefenen

Belangrijke consequentie van het gedachtengoed van EFT is dat het opdoen van nieuwe inzichten en het aanleren van ander gedrag primair plaatsvindt in de sessies zelf. Alhoewel veel EFT therapeuten wel oefenopdrachten meegeven voor thuis, is dat niet wat EFT voorschrijft. Dit legt een bepaalde druk bij de therapeut: het moet immers in de sessie gebeuren. IBCT gaat er juist van uit dat het grootste deel van het werk thuis moet gebeuren. Nieuwe vaardigheden en inzichten beklijven alleen als je ze herhaalt en oefent (leertheorie), als je merkt dat ze voordelen hebben en ze eigen worden. In de sessie wordt gewerkt aan nieuwe inzichten en vaardigheden maar die moeten, zoals gezegd, thuis verder worden uitgediept, herhaald en verbeterd.

Ervaren complexiteit

Wat we van cursisten horen die ook een cursus EFT hebben gevolgd of ermee werken is dat ze IBCT als laagdrempeliger ervaren. Ze geven aan het fijn te vinden dat bij IBCT de technieken relatief eenvoudig aan te leren zijn en dat de oefeningen voor cliënten veel houvast bieden. Zeker voor beginnend therapeuten is de laagdrempeligheid van IBCT prettig. Het IBCT protocol en het werkboek voor cliënten geven richting aan de therapie, een mogelijke invulling aan de sessies en oefeningen voor thuis die helder en goed zijn uitgewerkt. Dat maakt het leven van de (beginnend) relatietherapeut wat gemakkelijker.

Welke ‘smaak’ past bij je?

Bij de Relatie Guide zien we IBCT en EFT niet als concurrerende therapieën. Beide methoden geven eenvoudigweg een andere invalshoek op het verbeteren van relaties, met elk hun eigen gedachtengoed, technieken en werkzame ingrediënten. Wat we belangrijk vinden in elke vorm van (relatie)therapie is dat deze evidence-based is en wordt gesteund door wetenschappelijk onderzoek. We willen elke relatietherapeut en elk stel dat hulp zoekt vooral stimuleren om te kijken welke ‘smaak’ (IBCT dan wel EFT) het beste bij hem of haar past.

Accreditatie

De Basisopleiding IBCT Relatietherapie is geaccrediteerd:
NVRG (23 PE-punten) | VGCT (24 punten) | LV POH GGZ (30 punten) | Registerplein (73 punten).

Ook kan de opleiding worden ingebracht als scholingsactiviteit bij bijvoorbeeld NFG en MfN en komt deze in aanmerking voor punten van het NVPA.

Daarnaast is de Verdiepingscursus IBCT geaccrediteerd door de NVRG en Registerplein, en kun je alle modulen inbrengen als scholingsactiviteit bij het NFG. De gehele jaaropleiding wordt momenteel ter accreditatie aangeboden aan het NVRG en Registerplein (procedure loopt nog).