Coach, Counselor en Therapeut: wat is het verschil?

Bezoek ons Open Huis

Een compleet overzicht

Vaak worden de termen coach, counselor en therapeut door elkaar gebruikt, maar er bestaan duidelijke verschillen tussen deze beroepen. Alle drie richten zich op het begeleiden van mensen in hun ontwikkeling en welzijn, maar de aard van de begeleiding en de diepgang van de problemen waarmee ze werken, verschillen. Hieronder bespreken we per beroep wat de kern is van het beroep en waarin het verschilt van de andere twee.

 

Download de pdf met gedetailleerd onderscheid
Tabel Onderscheid Coach – Counselor – Therapeut

Verschil in het kort

  • Een Coach helpt mensen die effectiever gedrag willen leren of zich persoonlijk willen ontwikkelen​. Coaching is “het vrijmaken van iemands potentieel om zijn prestaties te maximaliseren”​.  
  • Een Counselor overbrugt de ruimte tussen coaching en therapie. “Counseling is het begeleiden van emotionele, psychosociale en psychosomatische problemen om het welzijn te vergroten.” Het is een kortdurende vorm van individuele psychosociale begeleiding.
  • Een Therapeut behandelt cliënten met diepergaande psychische problemen. “Therapie is het begeleiden bij de verwerking van onverwerkte ervaringen om lijdenslast en psychische klachten te verminderen.”

Wat doet een Coach?

Coaching is mensen helpen te groeien. Het kan gaan over het vergroten van competenties en het creëren van beweging zodat een cliënt zijn doel kan bereiken.

Een coach biedt geen counseling of therapie en behandelt geen emotionele blokkades of psychische problematiek. In tegenstelling tot een counselor en therapeut richt een coach zich uitsluitend op groei, prestatieverbetering en gedragsverandering, zonder diepgaande emotionele verwerking.

Coaching gaat in het kort over het volgende: 

  • Coaching is het vrijmaken van iemands potentieel om zijn prestaties te maximaliseren.
  • Coaching wordt toegepast wanneer iemand effectiever gedrag wil leren of zich persoonlijk wil ontwikkelen.
  • Het accent ligt op persoonlijke groei, het vergroten van zelfvertrouwen en motivatie en het benutten van de eigen mogelijkheden.
  • Integratieve coaching is gericht op het hier-en-nu (lees hier wat integratieve therapie inhoudt).

Wat is een Counselor?

Een counselor biedt naast coaching ook counseling. Het is net als coaching gericht op persoonlijke groei en grip krijgen op het probleem of de situatie, maar richt zich ook op onderliggende problemen en integratie van persoonlijks delen.

Een counselor biedt geen therapie voor het behandelen van dieper gewortelde psychische problemen, maar werkt in vergelijking met een therapeut met lichtere emotionele of psychosociale vraagstukken.

De kernpunten van counseling:

  • Counseling is het begeleiden van emotionele, psychosociale en psychosomatische problemen om het welzijn te vergroten. 
  • Counseling wordt toegepast wanneer coaching niet voldoende effect oplevert. De cliënt weet wat hij moet doen en wil dat ook doen, maar het lukt toch niet op de essentiële momenten. Dan is er een grote kans dat een innerlijke blokkade hem of haar belemmert. Dan dient de schep dieper gezet te worden.
  • Het accent ligt in het opheffen van de innerlijke blokkade. Integratieve counseling is gericht op het hier-en-nu.

Wat doet een Therapeut?

Een therapeut biedt therapie, counseling en coaching aan, maar is geen psychiater. Therapeuten richten zich op gesprekstherapie en werken met cliënten aan het identificeren en veranderen van diepgewortelde patronen van denken, voelen en gedrag die problemen veroorzaken. Echter ben je als therapeut niet bevoegd om medicatie voor te schrijven, zoals een psychiater. 

De essentie van therapie:

  • Therapie is het begeleiden bij de verwerking van onverwerkte ervaringen om lijdenslast en psychische klachten te verminderen.
  • Therapie wordt toegepast wanneer het probleem nog dieper geworteld is, wanneer heftige traumatische ervaringen de cliënt belemmeren om zich voldoende sterk te voelen om situaties het hoofd te bieden.
  • Het accent ligt op het verhelpen van psychische stagnatie, het aanpakken van onverwerkte ervaringen die diepliggend en gedissocieerd zijn. Integratieve therapie is gericht op het hier-en-nu, niet persé op het verleden.

De overige verschillen onder elkaar

Naast het verschil in definities, zijn er wel degelijk andere categorieën die coaching, counseling en therapie van elkaar onderscheiden. Denk hierbij aan het werkveld, type hulpvraag en duur van het traject. Onderstaand geven we een compleet overzicht van de verschillen. 

Het werkveld per beroepsgroep

  • Coach: Werkt in het bedrijfsleven en met particulieren. Dit kan in een zelfstandige praktijk, als interne coach binnen een organisatie, als leidinggevende in HRM, of binnen een coaching- en trainingsbureau.
  • Counselor: Werkt in de ambulante Geestelijke Gezondheidszorg, het bedrijfsleven en met particulieren. Werkt vaak als zelfstandige, als leidinggevende in HRM, in organisatieadviesbureaus, coaching- en trainingsbureaus of in re-integratiebedrijven en arbodiensten.
  • Therapeut: Werkt in de ambulante en residentiële Geestelijke Gezondheidszorg, met particulieren. Vanuit een zelfstandige praktijk (GZ-ambulant), in klinieken of instellingen (zoals justitie of jeugdzorg).

Verschillen in hulpvraag en probleemgebied

  • Coach: Richt zich op praktische, zakelijke of ontwikkelingsgerichte vragen zoals persoonlijke ontwikkeling, loopbaanvraagstukken, prestaties verbeteren, zelfvertrouwen vergroten, en het ontwikkelen van specifieke vaardigheden.
  • Counselor: Behandelt lichte psychische problematiek, zoals stress, psychosomatische klachten, burn-outpreventie, relatie- of seksuele problematiek, spirituele ontwikkeling, verslavingsproblematiek, en begeleid chronische zieken.
  • Therapeut: Behandelt matige tot ernstige psychische problematiek zoals traumaverwerking, angstklachten, rouwverwerking, depressie, eetstoornissen, dwanghandelingen, hechtingsproblematiek, en pijnbestrijding.

Verschillen in diensten en specialisaties

  • Coach: Biedt life coaching voor verschillende doelgroepen (kinderen, jongeren, volwassenen en senioren), loopbaanbegeleiding, competentieontwikkeling, talentontwikkeling, teamontwikkeling en executive coaching.
  • Counselor: Biedt counseling voor burn-outpreventie, verzuimpreventie, stressbegeleiding, en transformatieprocessen, transformatie, integratie of voert psychologische testen uit.
  • Therapeut: Naast bovenstaande diensten bij counseling kan een therapeut ook traumabegeleiding, innerlijke heling, en genezing bieden.

Duur van begeleiding

De duur van de begeleiding hangt af van de aard van de hulpvraag en de aanpak van de professional.

  • Coach: Kortdurende begeleiding van 1 tot 7 sessies.
  • Counselor: Kortdurende begeleiding van 5 tot 15 sessies.
  • Therapeut: Kort- tot langdurige begeleiding van 5 tot 50 sessies.

Conclusie

Elk van deze drie professionals – coach, counselor en therapeut – heeft dus een eigen focus en werkwijze. Welke je nodig hebt, hangt af van de aard van je vraag of probleem. Gaat het om concrete doelen en ontwikkeling, dan is een coach geschikt. Spelen emoties en blokkades een rol die je welzijn verminderen, dan kan een counselor uitkomst bieden. Bij diepe psychische pijn of complexe problemen is een therapeut de aangewezen persoon om mee te werken. Bij de Nederlandse Academie voor Psychotherapie leiden we onze studenten op tot bekwame coaches, counselors en therapeuten, zodat zij ieder op hun niveau cliënten professioneel kunnen begeleiden naar groei, welzijn en herstel.